ႏြမ္းပါးသူႏွင့္ အေရးေပၚလူနာ အစိုးရက အခမဲ့ ကုသေနၿပီ

ပံုပါ မြတ္စလင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုသည္ လူနာမ်ားကို လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အဆင့္အတန္း မေရြး အခမဲ့ ကုသေပးေနေသာ ေဆး႐ံုျဖစ္သည္ (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္ / ဧရာဝတီ)

ရံပံုေငြနည္းပါးသည့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစတင္လိုက္သည့္ ေနာက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွ ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုႀကီးမ်ားတြင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ လူနာမ်ားအတြက္ ေဆး၀ါးမ်ားအခမဲ့ ေပးေနၿပီျဖစ္သည္။ ယခင္က က်င့္သံုးခဲ့ေသာ ကုသမႈခံယူရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္ ေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္း မ်ားအတြက္ လူနာဖက္မွ က်ခံရသည့္ စနစ္ကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။

ေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူႏိုင္ရန္အတြက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ အထူး အရန္ေငြထဲမွ အသံုးစရိတ္ခ်ထားေပးခဲ့သည့္အတြက္ ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွစ၍ အစိုးရပိုင္ ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုမ်ားတြင္ ယခုကဲ့သို႔ ေပးလာႏိုင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးအရာရွိတဦးက ဧရာ၀တီသို႔ေျပာသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားစြာ အတြင္းတြင္ ကုသမႈ စရိတ္ႀကီးျမင့္ျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူအမ်ားစုအတြက္ ေဆး႐ံုတက္ေရာက္မႈ ခံယူႏိုင္ရန္ အတားအဆီး တခုလို ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

“တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးသာမကပါဘူး က်န္းမာေရးက႑မွာလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ သဃၤန္းကၽြန္း စံျပေဆး႐ံုႀကီးမွ ေဒါက္တာေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။ ယခုကဲ့သို႔ ေဆး၀ါးမ်ား၀ယ္ယူရန္ ဘတ္ဂ်က္ရွိလာျခင္းသည္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနအတြက္ ဘတ္ဂ်က္တိုးျမင့္ရရွိလာေသာေၾကာင့္ဟုလည္း သူက ထပ္ေျပာသည္။

“အရင္ကဆိုရင္ အစိုးရက ေဆးနဲ႔ ေဆးပစၥည္းေတြကို ကိုယ္တိုင္၀ယ္တယ္၊ ၿပီးေတာ့မွ ေဆး႐ံုေတြကို ခြဲေ၀ေပးတယ္။ ေဆး႐ံုေတြမွာ ေဆး၀ယ္ဖို႔ ကိုယ္ပိုင္ဘတ္ဂ်က္မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူနာေတြ ကိုယ့္ေဆးကိုယ္၀ယ္ သံုးရတယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေဆးနဲ႔ ေဆးပစၥည္းေတြကို ၀ယ္ႏိုင္ပါၿပီ။ မတတ္ႏိုင္တဲ့ လူနာေတြကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေပးႏိုင္ပါၿပီ။ အဓိကအေန နဲ႔ေတာ့ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြနဲ႔ အေရးေပၚလူနာေတြ အတြက္ပါ” ဟု သူကေျပာျပသည္။

ခ်ထားေပးသည့္ ဘတ္ဂ်က္သည္ ေဆး႐ံု၏ အရြယ္အစားေပၚတြင္ မူတည္၍ ကြဲလြဲမႈရွိသည္ဟု ေဒါက္တာေဇာ္ထြန္းက ဆိုသည္။ ကုတင္ ၃၀၀ ရွိေသာ စံျပေဆး႐ံုသည္ ၂၀၁၂-၁၃ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ က်ပ္ေငြ သန္း၁၂၀ ရရွိခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ေဖေဖာ္၀ါရီ လမွစတင္၍ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ လူနာမ်ားအတြက္ ေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္းမ်ား အခမဲ့ ေ၀ငွ ေပးႏိုင္ခဲ့ ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပို၍ေပးႏိုင္လာခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

ေဒါက္တာေဇာ္ထြန္းက “ဧၿပီလအထိ က်ေနာ္တို႔ လူနာအားလံုး နီးပါးကို ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္” ဟုေျပာေသာ္လည္း အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ႐ုတ္တရက္ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ ၿပီးေတာ့မွ “က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လူနာ ငါးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ကို ေထာက္ပံ့ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္” ဟု ဆက္ေျပာသည္။

ယခုဆိုလွ်င္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ လူနာမ်ား ပိုမိုေရာက္ရွိလာၾကသည္ဟုလည္း သူကဆိုသည္။ ေဆး႐ံု ကုတင္ျပည့္မႈႏႈန္း ကလည္း ၁၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၄၃ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိတိုးတက္သြားသည္ဟု သိရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ျပည္သူအမ်ားစုသည္ အစိုးရ၏ က်န္းမာေရးေထာက္ပ့ံမႈ အစီအစဥ္ကို သတိမျပဳမိၾကေသးေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံု တခု၏ အဆိုအရသိရသည္။

“လူနာေတြက ဒီအေၾကာင္း မသိၾကဘူး၊ အင္းစိန္ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုမွာ အခမဲ့ကုသေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြစေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အင္းစိန္က လူနာေတြက က်မတို႔ဆီကိုလာေနၾကတုန္းပဲ။သူတို႔ မသိဘူးေလ။ က်မတို႔က ေျပာေျပေပးဖို႔လိုတယ္” ဟု မြတ္စလင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုမွ တာ၀န္ရွိသူ မစႏၵီကေျပာျပသည္။ မြတ္စလင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုသည္ လူနာမ်ားကို လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အဆင့္အတန္း မေရြး အခမဲ့ ကုသေပးေနေသာ ေဆး႐ံုျဖစ္သည္။

အသက္ ၂၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ မစႏၵီသည္ ၿပီးခဲ့ေသာ ေအာက္တိုဘာလက အလုပ္သင္အျဖစ္ ေျမာက္ဥကၠလာပ အစိုးရေဆး႐ံုတြင္ ေဆး၀ါးအခမဲ့ေပးအပ္ျခင္း အစီအစဥ္မ်ားကို ေလ့လာခဲ့သူျဖစ္သည္။ ေငြေၾကးေထာက္ပ့့ံ မႈမ်ားကို ဇန္န၀ါရီလတြင္ စတင္ခဲ့သည္ဟု သူကဆိုသည္။

မြတ္စလင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံု၏ ခြဲစိတ္ကုသေဆာင္တြင္ ေရာက္ေနေသာ အသက္ ၄၁ ႏွစ္အရြယ္ ဟာရြန္ဘီက အကုန္အက် မ်ားလြန္းသည့္အတြက္ သူ႔ အေနျဖင့္ တခါမွ် ေဆး႐ံုမသြားခဲ့ဖူးပါဟု ဆိုသည္။ ယခုအခါတြင္ အူက်သည့္ ေရာဂါကို ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူရန္ ေဆး႐ံုသို႔ သူေရာက္ေနသည္။ ယခင္က ေနမေကာင္းျဖစ္ပါက အိမ္သံုးေဆးေတြ ေလာက္ပဲ ၀ယ္ေသာက္ၿပီး ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ကုသသည္ဟုလည္း သိရသည္။ “က်ေနာ္မွ မတတ္ႏိုင္တာ” ဟု အလုပ္ၾကမ္း သမားတေယာက္ျဖစ္သည့္ ဟာရြန္ဘီကေျပာသည္။ သူ႔၀င္ေငြက တရက္ကို ၅၀၀၀ က်ပ္ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပ်မ္းမွ် တေန႔ ၀င္ေငြထက္မ်ားသည္။

ထိုကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုကို ေရာက္ရွိေနၾကေသာ အျခားလူနာမ်ားကလည္း အစိုးရေဆး႐ံုမ်ားသို႔ မေရာက္ဖူးေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ ေရာဂါ ျဖစ္လွ်င္ ေဆးဆိုင္ေတြမွာ ေဆး၀ယ္ေသာက္၍ ျဖစ္ေစ ရပ္ကြက္ထဲက ေဆးခန္းမွာပဲျဖစ္ေစ သူတို႔ ကုသၾကသည္။

မြတ္စလင္ ေဆး႐ံု၏ ခြဲစိတ္မႈဌာန အႀကီးအကဲ ေဒါက္တာတင္မ်ိဳး၀င္းကလည္း သူတို႔၏ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုသို႔ အစိုးရေဆး႐ံုသို႔သြားရန္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္သည့္ လူနာေတြ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ေရာက္လာေနၾကဆဲျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ သူက အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ မိသားစု ဆရာ၀န္လည္းျဖစ္သည္။ ခြဲစိတ္ ေဆာင္တြင္ လူနာမ်ားလြန္းသည့္ အတြက္ တေန႔လွ်င္ခြဲစိတ္မႈ ၁၀ ႀကိမ္မွ ၁၅ ႀကိမ္အထိျပဳလုပ္ေပးေနရသည္ ဟုလည္း သိရသည္။

“သေဘာတရား အရဆိုရင္ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ တေယာက္ဟာ တေန႔ကို အႀကီးစားခြဲစိတ္မႈ ၅ ႀကိမ္ေလာက္ပဲ လုပ္သင့္တယ္” ဟု သူက ဧရာ၀တီသို႔ ယခင္လအတြင္းကေျပာျပခဲ့သည္။

ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုသည္ အေရးႀကီးၿပီး ႐ႈပ္ေထြးေသာ ႏွလံုး၊ ဦးေဏွာက္ ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ စေသာခြဲစိတ္မႈမ်ား ဆိုလွ်င္ေတာ့ အျခားေဆး႐ံုႀကီးမ်ားသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးေနရသည္။ မြတ္စလင္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံု၏ ခြဲစိတ္ကုသေဆာင္တြင္ ကုတင္ ၂၅ လံုး ရွိသည္။ ထိုေဆး႐ံု၏ တဦးတည္းေသာ ခြဲစိတ္ကုဆရာ၀န္ျဖစ္သူ ေဒါက္တာတင္မ်ိဳး၀င္းက အခမဲ့ကုသေရး အစီ အစဥ္မ်ားကို တစိတ္တပိုင္း စတင္ေနၿပီျဖစ္သည့္ အစိုးရပိုင္ ရန္ကုန္ ဗဟိုအမ်ိဳးသမီး ေဆး႐ံုႀကီးသို႔ လူနာမ်ား လႊဲေျပာင္းေပးႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ အျခားေဆး႐ံုမ်ားတြင္လည္း အခမဲ့ ကုသေရး အစီအစဥ္ မ်ား စတင္ေနၿပီ ဆိုသည္ကို သူ သတိမထားမိပါဟု ေျပာသည္။

“လူနာေတြက တျခားေဆး႐ံုေတြကို သြားဖို႔ မတတ္ႏိုင္ၾကဘူး၊ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီးမွာဆို ဒီလိုမဟုတ္ဘူး၊ ကုန္က်စရိတ္ အားလံုးကို လူနာက က်ခံရတယ္။ ကိုယ့္ေဆးကိုယ္ ၀ယ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္မႈလုပ္မယ္ဆိုရင္ ဂြမ္းေတြ ပတ္တီးေတြက အစ ကိုယ့္ဖာသာ၀ယ္ရမယ္” ဟု ေဒါက္တာတင္မ်ိဳး၀င္းကေျပာျပသည္။

စံျပေဆး႐ံု အတြင္းနွင့္ အျပင္ဖက္တြင္ အခမဲ့ကုသမႈ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေၾကညာထားျခင္း မရွိေၾကာင္း ေဒါက္တာ ေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။ မဂၢဇင္း၊ သတင္းစာႏွင့္ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ အခမဲ့က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ား အေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္ကာ လူနာေတြလည္း ပိုမိုေရာက္လာသည့္အတြက္ ေၾကညာရန္ မလိုအပ္ေတာ့ဟု သူကဆိုသည္။

ေနာက္တပတ္ထဲတြင္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ သြား၍ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာေဖသက္ခင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုကာ ေဆး႐ံုအတြက္ ေဆး၀ါးႏွင့္ အသံုးအေဆာင္မ်ား၀ယ္ယူရန္ ဘတ္ဂ်က္ကိစၥ ေဆြးေႏြးမည္ဟု က်န္းမာေရး အရာရွိ တဦးက ေျပာသည္။ ေနာက္လာမည့္ ဘ႑ာေရး ႏွစ္ေတြ ဘတ္ဂ်က္ပိုရရန္လည္း သူက ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။

“ဇြန္လ ၁၄ရက္ေန႔မွာ တႏိုင္ငံလံုးက က်န္းမာေရးအရာရွိေတြ အကုန္လံုး ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႕ဆံုၿပီးေတာ့ ဘတ္ဂ်က္ ကိစၥေဆြးေႏြးၾကပါမယ္” ဟု သူကေျပာျပသည္။

လူနာ အားလံုးအတြက္ ေဆး၀ါး အခမဲ့ ေပးႏိုင္သည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္လာရန္ ျဖစ္ႏိုင္ မျဖစ္ႏိုင္ မေသခ်ာေၾကာင္း သူ ကဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်န္းမာေရး အာမခံစနစ္ကို က်င့္သံုးႏိုင္ ရန္ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခုထိ အဲဒီစနစ္ မရွိေသးဘူးေလ၊ ၀န္ႀကီးကေတာ့ လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္၊ က်န္းမာေရးအာမခံစနစ္ကို ဘယ္လိုတည္ေထာင္မယ္ဆိုတာကို ေလ႔လာေနၾကၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။

ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုမ်ား အတြက္ ေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္းမ်ား၀ယ္ယူရန္ ဘတ္ဂ်က္ခ်ထားေပးျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ တြန္းအားမ်ားပိုမို မ်ားျပားလာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္သည္ ခြင့္ျပဳသံုးစြဲေငြ နည္းပါးလြန္းသည့္အတြက္ ဆယ္စု ႏွစ္ မ်ားစြာကထဲက ပ်က္စီးယိုယြင္းခဲ့ရသည္ဟု ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာၾကသည္။ ယခင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ သံုးစြဲေငြသည္ လူတဦးခ်င္းစီအတြက္ အေမရိကန္ တေဒၚလာထက္ နည္းသည္ဟု က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ မွတ္တမ္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္တြင္ ျပည္သူမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ေငြမွ က်ခံရျခင္းက အဓိကျဖစ္ေနသည္ဟု က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ ၂၀၀၈-၀၉ ခုႏွစ္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ စာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။ အဆိုပါ စာရင္း အခ်က္အလက္ မ်ားအရဆိုလွ်င္ ျပည္သူမ်ား၏ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကိုသာ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက က်ခံေပးခဲ့ ၿပီး ျပည္သူလူထု၏ ကိုယ္ပိုင္ေငြက ၈၂ မွ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ေနခဲ့သည္။ က်န္ရာႏႈန္း အနည္းငယ္ကို အျခား၀န္ႀကီးဌာန မ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေထာက္ပ့ံေပးခဲ့ရသည္။

က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ၂၀၃၀ ခုႏွစ္တြင္ အားလံုးအတြက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးႏိုင္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ထားၿပီး ျမန္မာ့က်န္းမာေရးဆိုင္ရာေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ (Myanmar Health Vision 2030) အမည္တြင္သည့္ ႏွစ္ ၃၀ စီမံကိန္းခ်မွတ္၍ ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္ဟု ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ရလဒ္ ေကာင္းမ်ား ရဖို႔လိုပါသည္ဟု ယမန္ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေဆး႐ံုမ်ားကို လာေရာက္ေလ့လာခဲ့သည့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းရွိ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးသုေတသီ Dr. Vit Suwanvanichikij ကဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ကို သူက “ကမာၻေပၚတြင္ ပုဂၢလိက အဆန္ဆံုး က်န္းမာေရးစနစ္” ဟု သ႐ုပ္ေဖာ္ဖြင့္ဆိုခဲ့၏။

ယခုအခါတြင္ အစိုးရက က်န္းမာေရးအသံုးစရိတ္ကို တိုးျမွင့္လိုက္သည္ ဆိုေသာ္လည္း  စုစုေပါင္း အသံုးစရိတ္၏ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေသးသည္။ ေဒါက္တာ တင္မ်ိဳး၀င္းႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကေတာ့ ထိုမွ်ေသာပမာဏ သည္ “လံုး၀ မလံုေလာက္ပါ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးၾကပါသည္။

( Samantha Michaels ၏ Public Hospitals Offer Free Medicine for Burma’s Poor ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္။)